پیکتوگرام و کاربرد های آن
طراحی پیکتوگرام (Pictogram) یا تصویر نگاشت نوعی روش طراحی ساده اما جذاب برای انتقال اطلاعات به مخاطب است که از طریق خلق تصویر انجام می شود. یعنی برای انتقال برخی مفاهیم به جای استفاده از کلمات و جملات طولانی از برخی نماد ها و تصاویر مرتبط با آنها استفاده می شود.
همه ما در طول روز با انواع پیکتوگرام مواجه می شویم اما اغلب توجهی به آنها نداریم زیرا همیشه این تصاویر را می بینیم و به راحتی مفهوم آنها را درک می کنیم. تمامی تابلو های راهنمایی و رانندگی که در شهر و جاده ها می بینیم و یا تابلو هایی که در اماکن عمومی مانند فرودگاه و یا پاساژ ها قرار دارند همگی نمونه پیکتوگرام هستند. که با خلق یک تصویر ساده، اطلاعاتی را به بیننده منتقل می کنند. این تصاویر به قدری واضح و مشخص هستند که هر شخصی با دیدن آنها بلافاصله مفهوم شان را درک خواهد کرد. پیکتوگرام در تمامی جوامع مورد استفاده قرار می گیرد و هر فرد با هر فرهنگ و یا زبانی می تواند با مشاهده آنها به معنایشان پی ببرد. در ادامه این مطلب همه آنچه که باید درباره پیکتوگرام و کاربرد آن بدانید را به شما توضیح خواهیم داد. پس با ما همراه باشید.
پیکتوگرام چیست؟
پیکتوگرام که با نام های دیگری همچون پیکتوگراف، پیکتو، آیکون و یا نماد نیز شناخته می شود، در واقع نوعی نماد گرافیکی است که معنا و مفهوم خود را از طریق شباهت تصویری نزدیک به یک شی فیزیکی به مخاطب منتقل می کند. پیکتوگرام ها از یک سری نماد های تکراری و واضح برای تجسم و انتقال برخی داده ها و اطلاعات ساده استفاده می کنند. این نماد ها می توانند هشدار دهنده، بازدارنده، راهنمایی کننده و یا آگاهی دهنده باشند. که بیننده در نگاه اول، متوجه منظور و مفهوم آنها خواهد شد. درک معنای پیکتوگرام ها نیاز به دانش و مهارت تخصصی ندارد زیرا در طراحی آنها از اشکال و نماد های ساده ای استفاده می شود. که همه ما در طول روز این شکل ها را می بینیم و یا از قبل با آنها آشنایی داریم.
به زبان ساده تر از پیکتوگرام ها برای نمایش داده ها و انتقال ساده تر برخی مفاهیم از طریق تصاویر و نماد ها استفاده می شود. تا مخاطب به راحتی آنها را درک کند. یکی از مهم ترین ویژگی های پیکتوگرام، انتقال و ارائه برخی اطلاعات و آمار خسته کننده به شیوه ای جذاب است؛ یعنی در بسیاری از مواقع به جای ارائه اعداد و ارقام می توانید از چارت ها و نمودار های مختلف استفاده کنید و یا مانند عکس زیر نتیجه آنها را در قالب یک تصویر ساده اما مفهومی به مخاطب ارائه دهید.
کاربرد پیکتوگرام
پیکتوگرام ها در موقعیت ها و مکان ها بسیاری مورد استفاده قرار می گیرند و همانطور که در ابتدا نیز اشاره کردیم. عموما برای انتقال اطلاعات بیشتر به مخاطب طراحی می شوند. یعنی به جای نوشتن کلمات و جملات از تصاویر مرتبط با آنها استفاده می شود؛ مانند تصویر نکشیدن سیگار که در مکان های مختلفی همچون پمپ بنزین و یا رستوران ها مشاهده کرده اید. در بسیاری از مواقع نیز این نماد ها هشدار دهنده، آگاهی دهنده، بازدارنده و حتی آموزنده هستند.
این تصاویر و آیکون ها همچنین برای تهیه گزارش، بررسی داده ها و ارقام، اینفوگرافیک، رسم نمودار و حتی ساخت رزومه نیز مورد استفاده قرار می گیرند. پیکتوگرام به شما کمک می کند تا برخی داده ها و اطلاعاتی که ممکن است برای مخاطب جذاب نباشند. را با استفاده از خلق تصاویر و یا استفاده از نماد های مختلف به روشی خاص و جالب ارائه دهید و توجه آنان را به اطلاعات خود جلب کنید. بنابراین مهم ترین کاربرد پیکتوگرام یا تصویر نگاشت، انتقال سریع اطلاعات و جلب توجه بیننده است.
نمونه های بارز طراحی پیکتوگرام را می توانیم در بسیاری از اماکن عمومی همچون فرودگاه، پاساژ ها، رستوران ها، فروشگاه ها، بیمارستان ها و تابلو های راهنمایی و رانندگی مشاهده کنیم. پیکتوگرام ها زبان مشترک و قابل فهم در میان جوامع و کشور های مختلف هستند که هر فرد با هر زبان، گویش و فرهنگی از سرتاسر دنیا می تواند معنای آن را درک کند. به عنوان مثال فرض کنید که در فرودگاه یک کشور خارجی هستید و با زبان آن کشور نیز آشنایی ندارید.
در این موقعیت با توجه به پیکتوگرام هایی که در تابلو ها رسم شده اند. به راحتی می توانید محل تحویل بار، گیت خروجی، سرویس بهداشتی و غیره را پیدا کنید و سردرگم نشوید. علائم و تابلو های راهنمایی رانندگی نیز از دیگر نمونه های بارز پیکتوگرام هستند که به راحتی قابل تشخیص اند. علائمی همچون بستن کمربند ایمنی، خطر ریزش کوه، سبقت ممنوع، میزان سرعت مجاز و غیره همگی نوعی پیکتوگرام هستند که بدون استفاده از کلمه و یا جمله، مفهوم را به مخاطب منتقل می کنند.
تاریخچه طراحی پیکتوگرام
آغاز پیدایش و تاریخچه طراحی پیکتوگرام به زمان هایی باز می گردد. که انسان ها برای بیان منظور و حتی اندیشه خود به جای زبان و گفتار از ترسیم شکل و نماد های مختلف بر روی دیوار ها و کوه ها استفاده می کردند. این شکل ها و نماد های نوشتاری در واقع نوعی پیکتوگرام و ایدئوگرام (یا اندیشه نگاشت) بودند که سومری ها، چینی ها و مصریان باستان در زمان های گذشته از آنها در جهت انتقال مفاهیم مختلف استفاده می کردند.
این نماد ها با گذشت زمان و به تدریج وارد سیستم نوشتاری لوگوگرافی شدند و به صورت گسترده تری مورد استفاده قرار گرفتند. جالب است بدانید .که پیکتوگراف هنوز در برخی نواحی و سرزمین ها و فرهنگ های فاقد سواد همچون آفریقا، قاره آمریکا و اقیانوسیه به عنوان ابزار اصلی برقراری ارتباط و حتی نوشتار مورد استفاده قرار می گیرند. یعنی بخش عمده ارتباط مردم با یکدیگر از طریق همین نشانه ها و نماد ها شکل می گیرد. اغلب فرهنگ های معاصر از پیکتوگرام ها به عنوان نماد های ساده، تصویری و تجسمی استفاده می کنند. و از طریق آنها بسیاری از مفاهیم را به روش ترسیمی و جذاب بیان می کنند.
چگونه پیکتوگرام طراحی کنیم؟
برای طراحی یک نماد پیکتوگرام و یا آیکون ساده و در عین حال جذاب باید به برخی نکات مهم توجه داشته باشید تا بتوانید اطلاعات و مفاهیم مورد نظر خود را از طریق آنها بیان کنید. طرح های شما باید طوری باشند که هر شخصی بتواند با یک نگاه به مفهوم آن پی ببرد. بنابراین برای آنکه بتوانید مفاهیم مورد نظر خود را بدون نیاز به نوشتن کلمه و جملات طولانی و تنها از طریق رسم اشکال مرتبط به مخاطب انتقال دهید باید به نکات مهم زیر در هنگام طراحی پیکتوگرام توجه داشته باشید:
استفاده از نماد های ساده اما مفهومی
اولین نکته ای که در هنگام طراحی پیکتوگرام های خود باید به آن توجه داشته باشید این است که از نماد ها و آیکون های ساده و مرتبط با موضوع استفاده کنید. یک تصویر نگاشت زمانی در انتقال معنا و مفهوم موفق است که اشکال بکار رفته در آن پیچیده نباشند تا در نگاه اول به راحتی درک شوند. برای طراحی pictogram بهتر است از اشکال اصلی و آشنایی همچون ستاره، مربع و دایره استفاده نمایید و از شرح جزئیات در آنها خودداری کنید. هر چه آیکون شما ساده تر باشد، درک آن برای مخاطب آسان تر است. بنابراین سادگی و ارتباط معنایی (مرتبط بودن نماد با موضوع) به عنوان اولین و مهم ترین اصل در طراحی پیکتوگرام شناخته می شود.
دقت در تعداد پیکتوگرام ها
اگر از پیکتوگرام برای نمایش داده ها، ارائه گزارش، آمار، ارقام و یا اینفوگرافیک استفاده می‌کنید. به این نکته مهم توجه داشته باشید که تعداد پیکتوگرام های شما نباید بیش از اندازه باشد. زیرا در این صورت ذهن مخاطب به سمت دسته بندی و شمارش تعداد آنها می رود و به موضوع و نماد اصلی شما توجهی نخواهد کرد. افراد بسیاری وجود دارند که از پیکتوگرام برای پر کردن فضای خالی موجود در اینفوگرافیک خود استفاده می کنند. در صورتی که وجود فضای خالی در اینفوگرافیک هیچ اشکالی ندارد. بنابراین برای جذاب ساختن اینفوگرافیک خود از نماد ها و آیکون های زیادی استفاده نکنید تا مخاطب به راحتی بتواند داده های شما را تجزیه و تحلیل کند. حداکثر تعداد پیکتوگرامی که می توانید در یک اینفوگرافیک استفاده کنید 10 عدد است.
عدم استفاده از رنگ های متضاد
انتخاب اصولی و درست رنگ نیز یکی دیگر از نکات مهمی است که در هنگام طراحی باید به آن توجه داشته باشید. استفاده از رنگ های متضاد (همچون آبی و قرمز) در کنار یگدیگر، حواس مخاطبان را پرت می کند و آنها را گیج خواهد کرد. بنابراین برای تاثیر گذاری بیشتر بر مخاطب سعی کنید از یک رنگ اصلی و سایه های آن به عنوان رنگ مکمل و ثانویه استفاده نمایید تا طرح خود را از حالت سادگی و یکنواختی خارج کنید. ترکیب رنگ اصلی و سایه روشن های آن باعث می‌شود تا مخاطب به راحتی بتواند اطلاعات اصلی را از داده های فرعی تشخیص دهد و تغییرات ایجاد شده را به راحتی مشاهده کند.
تفاوت طراحی پیکتوگرام و لوگو چیست؟
افراد بسیاری وجود دارند که گمان می کنند پیکتوگرام همان لوگو است و آنها را به جای یکدیگر به کار می برند. در صورتی که چنین نیست و این دو طرح گرافیکی شاید در ظاهر شبیه به یکدیگر باشند. اما هدف طراحی و کاربرد آنها تفاوت های عمده ای با یکدیگر دارند. پیکتوگرام ها در واقع نوعی طرح های بصری هستند. که با هدف انتقال اطلاعات به مخاطب طراحی می شوند و در محیط های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. اما لوگوی یک کسب و کار نوعی نماد خاص و منحصر به فرد است. که هویت بصری آن بوده و به طور اختصاصی طراحی م ی‌شود.
به عنوان مثال لوگوی کوکاکولا را تنها بر روی محصولات این برند مشاهده می کنیم اما پیکتوگرام ها در محیط اطراف ما وجود دارند و در هر مکانی قابل رویت هستند. بنابراین مهم ترین تفاوت و وجه تمایز لوگو و پیکتوگرام را می توانیم در هدف طراحی آنها خلاصه کنیم. از طرفی دیگر پیکتوگرام ها برای انتقال اطلاعات به مخاطب طراحی می شوند. در حالی که هدف لوگو، ایجاد تصویر ذهنی در مخاطب بوده و برای تبلیغات نیز مورد استفاده قرار می گیرد. در طراحی لوگو ها هیچ گونه محدودیتی وجود ندارد و طراحی آنها تماما بر اساس سلیقه شما صورت می گیرد. اما برای طراحی پیکتوگرام ها باید اصل سادگی را در نظر داشته باشید و از خلق نماد های شلوغ و پر از رنگ و طرح خودداری کنید.
جمع بندی
پیکتوگرام یا تصویر نگاشت به نماد ها، طرح ها و علائم ساده اما مفهومی گفته می شود که با هدف انتقال داده های مهم به مخاطبان طراحی می شود و هر شخصی با دیدن آنها می تواند پیام شان را به راحتی درک کند. همانطور که اشاره کردیم، پیکتوگرام ها معمولا هشدار دهنده، بازدارنده و یا راهنمایی کننده هستند. که بدون استفاده از کلمه و حتی جمله سعی دارند مفهومی را با خلق یک تصویر و یا نماد مرتبط به مخاطب انتقال دهند. تابلو های راهنمایی و رانندگی و انواع مختلف نمودار های آماری از جمله نمونه های اصلی پیکتوگرام هستند. که در طول روز با آنها مواجه می شویم و بدون فکر، معنا و مفهومشان را در می‌یابیم.
Add a Comment